SPOTKANIA
GALERIA
ARCHIWUM
SłOWNICZEK
MIODY
RASY PSZCZÓŁ
KALENDARZ

PSZCZOŁA KRAIŃSKA


Pszczołę kraińską charakteryzuje ciemno-szare ubarwienie, z krótkimi ale bardzo gęstymi włoskami o srebrzystym odcieniu. Wielkością ustępuje środkowo-europejskiej, ale jest większa od pszczoły kaukaskiej. Języczek ma średniej dł. 6,4-6,8 mm, wyróżnia je niski indeks kubitalny 45-50%. Są to pszczoły bardzo łagodne, spokojne, dobrze trzymające się plastrów podczas przeglądów. Cechuje je duża pracowitość (latają w chłodne dni), dobra orientacja w terenie (nie błądzą). Gniazdo kitują umiarkowanie lub słabo, niezbyt chętnie budują plastry. Miód sklepią na biało. Pszczoły tej rasy wcześnie kończą przygotowanie do zimy. Silne rodziny zwykle zimują dobrze (lepiej niż pszczoła kaukaska, ale gorzej niż środkowo-europejska). Dobrze wykorzystują zapasy zimowe. Są odporne na nosemozę i choroby zgnilcowe. Charakteryzują się wczesnym i szybkim rozwojem wiosennym, dlatego też polecane są w rejonach gdzie przewagę stanowią pożytki wczesne (sady, mniszek, rzepak).Zdania na temat dużej rojliwości pszczół tej rasy są podzielone. Łatwo wchodzą w nastrój rojowy przy długich przerwach w pożytku lub gdy główny pożytek występuje w drugiej połowie czerwca lub w lipcu. Przy pomocy powszechnie stosowanych metod łatwo można ten stan zlikwidować. Kiedy nastrój nie jest ograniczany z jednej rodziny może wyjść 3-4 roje. W okresie głównego pożytku miód składają w części magazynowej i gniazdowej. Pszczoły tej rasy są wartościowym składnikiem mieszańców lecz przy krzyżowaniu powinny być wykorzystywana jako strona ojcowska. Znane są różne populacje pszczoły kraińskiej, a niektórzy mówią nawet o rasach. Do takich należą car rumuńska, car austriacka, car niemiecka. Wspomnieć należy również o pszczole karpackiej i greckiej. Pszczoła kraińską - bardziej szara od środkowoeuropejskiej i nieco mniejsza, występuje u niej szybki rozwój wiosną dochodząc do dużej siły i dobrze wykorzystując pożytki wczesne. Niezastąpiona w sierpniu i we wrześniu na pożytkach spadziowych. Jest to pszczoła łagodna lecz obdarzona dużą rojliwością.

kraińskalinii T "TROISECK" jest wyselekcjonowana w kierunku wykorzystania pożytków średniopóźnych i późnych, zwłaszcza spadzi. Tworzy rodziny silne i bardzo silne. Pszczoły są łagodne, dobrze trzymają się plastra. Występuje ograniczenie matki w czerwieniu przy obfitych pożytkach. Na wiosnę w gnieździe jest wyraźnie oddzielona miodnia, wraz z rozwojem rodziny matka penetruje cały ul. I czerwi w wolnych komórkach w różnych jego częściach. Średni wskaźnik produkcji miodu w naszych warunkach środowiskowych waha się na poziomie 149 % (procentowe porównania matek hodowlanych z matkami będącymi w danej pasiece (dzikimi)). Populacja wywodząca się z matek importowanych z Austrii. Pszczoły wyspecjalizowane w pożytkach średnio wczesnych i późnych. Tworzy bardzo silne rodziny. Pszczoły łagodne, trzymają się plastrów. Przy bardzo silnych pożytkach następuje ograniczanie matek w czerwieniu. Pszczoły wyjątkowo pracowite. Średni wskaźnik produkcji miodu w naszych warunkach środowiskowych waha się na poziomie 149 %.

kraińska linii Sk - "SKLENAR" Pochodzi z hodowli Johna w Austrii. Jest bardzo łagodna, tworzy silne rodziny. Ma dobrą dynamikę rozwoju wiosennego i letniego. Przy pożytkach wczesnych i silnych średnio wczesnych ma skłonność do ograniczania matek w czerwieniu. Odznacza się skłonnością do cichej wymiany matek. Wskaźnik produkcji miodu wynosi w granicach 152 %

kraińska linii Kortówka selekcjonowana na bardzo wczesny rozwój w celu maksymalnego wykorzystania wczesnych pożytków z mniszka lekarskiego oraz występującej późno spadzi. Selekcjonowana w Polsce już od ponad 10 lat, gdzie szybko i znakomicie przystosowała się do warunków klimatyczno-pożytkowych kraju. Pszczoły są duże, jasno ubarwione, wybitnie łagodne, mało ruchliwe, bardzo dobrze trzymające się plastrów. Mają tendencję do ograniczania matek w czerwieniu, co powoduje że są wyjątkowo miodne nawet przy słabych pożytkach. Mają tendencję do cichej wymiany, w ulu często czerwią dwie matki. Zimują bardzo dobrze. Charakteryzują się wyjątkowo dużą dynamiką rozwoju co powoduje że już na pożytki wczesnowiosenne uzyskują bardzo dużą siłę, mimo iż wiosną późno podejmują czerwienie. Nadają się szczególnie do pasiek intensywnie prowadzonych, wykorzystujących co najmniej kilka pożytków w sezonie. Bardzo dobre cechy tej pszczoły najlepiej wykorzystać można w ulach stojakach. Łatwiej w nich bowiem kierować intensywnym rozwojem rodzin. Wyróżniającą cechą tej populacji jest utrzymywanie dużej aktywności lotnej pszczół przez cały dzień. Jest wybitna także pod względem dużej produkcji pyłku.

kraińska linii Nieska Powstała na bazie utrzymywanych dotychczas linii Niemka i Sklenar. Bardzo łagodna, dobrze trzyma się plastrów. Bardzo dobrze zimuje i odznacza się doskonałą dynamiką rozwoju. Wykazuje skłonność do ograniczania matek w czerwieniu przy pożytkach wczesnych i przejawia tendencję do cichej wymiany matek. Wyjątkowo miodna.

kraińska linii PWJOT Pszczoły o podobnych cechach biologicznych i użytkowych, utrzymywane w odrębnych grupach pochodzeniowych i kombinacjach międzygrupowych, podnoszących walory użytkowe linii w zależności od pochodzenia grup. Charakteryzuje się rozwojem bardzo wczesnym i wczesnym, tworzy rodziny bardzo silne i silne. Wykazuje się małą i średnią rojliwością, bardzo łagodna, wykorzystuje pożytki od wczesnych do późnych.

kraińska linii Rumunka Charakteryzuje się dobrą zimotrwałością i dobrym rozwojem wiosennym. Łagodna, dobrze trzyma się plastrów, tworzy rodziny duże, produkuje dużo mleczka, doskonała do powiększania pasieki. Polecana na pożytki bardzo wczesne i wczesne - obfite. Jest bardzo plenna (wysokie tempo czerwienia matki). Tworzy duże rodziny, wymaga dużej pojemności ula (Dadant z nadstawką lub ule wielokorpusowe) oraz ciągłych pożytków od wczesnych (sady, rzepak, mniszek) do późnych (wrzos) oraz spadź w zależności od terminu wystąpienia. Łagodna, dobrze zimuje. Zalecana do pasiek wędrowych, w których rekordowe zbiory osiąga jako krzyżówka z Cau PwK i M. Wyróżnia się dużą produkcją mleczka i szybkością w odbudowaniu węzy.

kraińska linii Willy ich najlepszą cechą jest wyjątkowa łagodność. Charakteryzują się ponadto doskonałą dynamiką rozwoju wiosennego. W czasie przeglądów mało ruchliwe, dobrze trzymają się plastrów. Matki hodowlane pochodzą z Zakładu Pszczelnictwa UWM w Olsztynie.

kraińska linii Si linia pochodząca z Austrii, przystosowana do warunków górskich. Charakteryzuje się bardzo dużą dynamiką rozwoju, przez co jest skłonna do rójki. Rozwój wiosenny - wczesny. W gorszych warunkach pogodowych może być dość agresywna. W korzystnych warunkach potrafi stworzyć bardzo silne i wysoko produktywne rodziny. Matki hodowlane pochodzą z pasieki Pana Krzysztofa Loca. Najbardziej plenna populacja pszczół w naszej pasiece. Bardzo dobrze zimuje. Ma dobrą dynamikę rozwoju wiosennego. Pszczoły łagodne, nie tolerują przeglądów w niskich temperaturach. Przy pożytkach intensywnych i późnych ograniczają matki w czerwieniu. Wskaźnik produkcji waha się na poziomie 156 %

kraińska linii Tb bardzo miodna o dynamicznym rozwoju wiosennym. Tworzy rodziny średnie i duże. Polecana do wykorzystania wszystkich pożytków nektarowych i spadziowych. Zagospodarowuje nadstawkę lub kolejne korpusy, przy obfitych pożytkach pszczoły ograniczają matkę w czerwieniu. Pszczoły nierojliwe, z tym, że w okresie bezpożytkowym w silnych rodzinach może wystąpić nastrój rojowy, który jest łatwy do opanowania. Łagodne, dobrze trzymające się plastra, o dobrej zdrowotności, zimotrwałości, charakteryzują się również małym zużyciem zapasów w okresie zimowania. Doskonały komponent mateczny i ojcowski w krzyżówkach międzyrasowych i międzyliniowych z Cau Pb oraz z Car Ab, Car N, a do reprodukcji z Car Ab.

kraińska linii Ab pszczoły miodne, łagodne, stopień łagodności maleje podczas przeglądów przy niższych temperaturach. Tworzą rodziny duże i średnie, dobrze zimujące o dużej dynamice rozwoju wiosennego. Polecasna na pożytki bardzo wczesne, sezonowe i późne. Wymaga systematycznego poszerzania gniazda lub ograniczenie matki w czerwieniu w izolatorze. Mało kitują. Doskonały materiał mateczny i ojcowski do produkcji mieszańców międzyrasowych i międzyliniowych z Cau Pb, Car Tb, Car N, a do reprodukcji z Car Tb.

kraińska linii Pb bardzo miodna, polecana na pożytki średnie i późne zwłaszcza z roślin motylkowych. Tworzy rodziny średniej wielkości. Pokarm gromadzi w części gniazdowej z tendencją do silnego ograniczenia matki w czerwieniu. Rzadko przechodzi do nadstawek. Polecana do uli "leżaków". Silnie kituje gniazdo. Pszczoły bardzo łagodne, mało rojliwe. Zmieniają matkę w drodze cichej wymiany. Najlepsze efekty osiąga jako strona ojcowska w krzyżówkach z Car Tb, Car Ab, Car N. Prowadzenie rodziny z tą linią wymaga niewielkiej ingerencji pszczelarza wobec tego polecana jest pszczelarzom początkującym. Generalnie zalecana w łagodnym klimacie.

kraińska linii S (populacja S2) wyróżnia się dużą pracowitością (wysokie zbiory miodu, pyłku). Nie wchodzi w nastrój rojowy mimo, że tworzy silne rodziny. Odznacza się wysoką dynamiką rozwoju, dobrze zimuje i jest bardzo łagodna. Rekordowe zbiory osiąga w krzyżówce z M. Astą oraz z Cau PwK. Sprawdziła się we wszystkich rejonach kraju.

kraińska linii Niw na uwagę zasługuje jej nierojliwość, trzymanie się plastra oraz łagodność przy tym odznacza się dobrą wydajnością miodową. Ma średni rozwój wiosenny. Tworzy rodziny średniej wielkości. Zalecana na pożytki średniowczesne, a rekordowe zbiory osiąga w krzyżówce z Cau PwK i M. Astą. Sprawdza się w pasiekach przydomowych, dobrze wykorzystuje pożytki wielokwiatowe (las, łąki), a głównie akacjowe i lipowe.

kraińska linii PA pszczoły tej linii cechuje dobre wykorzystanie zarówno wczesnych jak i późniejszych pożytków (wrzos). Są dość plenne. Mało kitują. Dobrze zimują. Pszczoły wykazują dobrą dynamikę i wczesność rozwoju z niewielką skłonnością do ograniczania matek w czerwieniu przy silnych pożytkach. Są bardzo łagodne. Tworzą silne rodziny.

kraińska linii J cechuje ją łatwość obsługi rodzin pszczelich oraz bardzo dobre cechy produkcyjne. Pszczoły są łagodne, dobrze trzymają się plastrów. Mało kitują gniazdo, wymagają dobrego przygotowania do zimowli, a głównie dostosowania pojemności gniazda i ilości zapasów do stanu rodziny. Pochodzi jak sama nazwa wskazuje z importu z 1980 roku z Jugosławii. W wyniku prowadzonych prac hodowlanych, została przystosowana do naszych warunków klimatyczno - pożytkowych. Pszczoły o bardzo dobrych cechach produkcyjnych, łatwe w obsłudze. Bardzo łagodne nie płochliwe łatwo dają się strząsać z plastrów. Gniazda kitują raczej słabo. Wymagają bardzo dobrego przygotowania do zimy oraz utrzymywania dużej siły rodziny. Wskaźnik produkcji miodu około 139 %.

kraińska linii N cechuje ją duże wyrównanie morfologiczne oraz bardzo wysoka miodność. W wyniku pracy hodowlanej poprawiono w tej linii plenność. Pszczoły wykazują bardzo dużą łagodność. Są mało ruchliwe i silnie trzymają się plastrów. Bardzo dobrze zimują i odznaczają się doskonałą dynamiką rozwoju. Pochodzi z instytutu w Oberursel z Niemiec. Pszczoły są duże, jasno ubarwione, bardzo łagodne, mało ruchliwe, dobrze trzymające się plastrów. Mają tendencję do ograniczania matek w czerwieniu, co powoduje że są wyjątkowo miodne nawet przy słabych pożytkach. Mają tendencję do cichej wymiany, w ulu często czerwią dwie matki. Zimują bardzo dobrze. Wiosną późno podejmują czerwienie. Mają bardzo dużą dynamikę rozwoju co powoduje że na pożytek rzepakowy uzyskują już bardzo dużą siłę ( 3 korpusy Ostrowskiej). Wyróżniającą je cechą jest utrzymywanie dużej aktywności lotnej pszczół przez cały dzień. Wskaźnik produkcji miodu waha się w zależności od typu kojarzenia od 125 % do 168 %.

kraińska linii Mr - "Marynka" Selekcję tej linii rozpoczęto w 1993 roku. Materiałem wyjściowym było 9 linii krainki hodowanej wówczas w Polsce. Drogą krzyżowania linii i selekcji potomstwa osiągnięto znaczny postęp w zakresie cech użytkowych, szczególnie miodności. Badania morfologiczne wskazują na osiągnięcie znacznego wyrównania cech morfologicznych w obrębie selekcjonowanej populacji przy jednocześnie znacznej zmienności wewnątrzrojowej. Linia Marynka charakteryzuje się wysoką miodnością. Dobrze wykorzystuje pożytki zarówno wczesne jak i późne. Miód sklepi na sucho. Chętnie przechodzi do nadstawki. Bardzo dobrze zimuje i odznacza się dużą dynamiką rozwoju, jest przy tym nierojna. Pszczoły są bardzo łagodne i dobrze trzymają się plastrów.

kraińska linii GR1 Materiałem wyjściowym do założenia linii były matki z rodzin, w których zauważono zwiększoną w porównaniu z innymi odporność na grzybicę. Mechanizm tej odporności polega na wcześniejszym niż u innych linii usuwaniu przez pszczoły chorego czerwiu z rodziny i tym samym likwidacji źródła infekcji. Selekcję tej linii rozpoczęto w 1995 roku. Charakteryzuje ją wczesny i dynamiczny rozwój. Dobrze zimuje, jest bardzo łagodna i dobrze trzyma się plastrów. Łatwo przechodzi do nadstawki. Ubarwienie typowe dla rasy kraińskiej. Rodziny z matkami z tej linii unasienionymi naturalnie, w znacznym stopniu powtarzają cechę odporności na grzybicę i inne cechy produkcyjne.

kraińska linii Zosia Materiałem wyjściowym do założenia linii były matki kraińskie importowane z Rumunii w latach siedemdziesiątych. Początkowo utrzymywana w hodowli zachowawczej, w latach dziewięćdziesiątych poddana została selekcji na cechy użytkowe. W rezultacie linia odznacza się wczesnym i dobrym rozwojem. Pszczoły zimują dobrze, są łagodne, dobrze trzymają się plastrów, odznaczają się dobrą miodnością. W okresie pożytków łatwo przechodzą do nadstawki. W gnieździe oddzielają miód od czerwiu gromadząc go głównie na skrajnych plastrach. Ubarwienie pszczół typowe dla rasy kraińskiej, ciemnoszare z wyraźnymi jasno szarymi paskami włosków na tergitach odwłokowych. U części matek spotyka się jaśniej ubarwiony oskórek i w potomstwie tych matek możliwa jest obecność niewielkiej liczby robotnic z żółtobrązowymi paskami na drugim tergicie odwłokowym.

kraińska Linii CT 46 Rozwój bardzo wczesne pożytki wykorzystują jako rozwojowe. Pełnię rozwoju osiągają w okresie kwitnienia jabłoni. Linia tworzy rodziny o średniej sile, gniazdo traktując jako rodnię. Miodność - miód składają przede wszystkim w nadstawce nie zalewając gniazda. Bardzo dobre wyniki miodowe uzyskują na pożytkach średniowczesnych zwłaszcza spadzi. Łagodność - pszczoły charakteryzują się dużą łagodnością nawet przy nienajlepszej pogodzie. Rojliwość - zarówno materiał czystoliniowy jak i mieszańce wykazują znikomą rojliwość w okresie popożytkowym rzadko wchodzą w nastrój rojowy. Zimotrwałość - rodziny bardzo dobrze znoszą nawet bardzo długie zimowle o niskich temperaturach. W czasie pierwszego przeglądu wiosennego ok. 80% rodzin nie wymaga zwężenia gniazda. Pszczoły bardzo rzadko chorują na nosemozę. Inne cechy - gromadzą duże ilości kitu , a na zimę mocno kitują wszelkie szczeliny. Pszczoły dobrze trzymają się plastra. Linia tworzy rodziny o średniej plenności i długowiecznych pszczołach. Linia ta stanowi uniwersalny materiał do krzyżowania zarówno jako strona mateczna jak i ojcowska.

Linia Alsin Rozwój - wczesny , dynamiczny. Przy umiarkowanym pożytku dobrą dynamikę czerwienia utrzymują przez cały sezon. Plenność rodzin średnia do wysokiej i bardzo wysokiej. Miodność - wykorzystują już najwcześniejsze pożytki i bardzo dobrze pracują przez cały sezon na różnych pożytkach. Wysokie wydajności miodowe uzyskują także na spadzi. Łagodność - pszczoły są bardzo łagodne ale w drugiej połowie lata , późnym popołudniem wykazują lekką agresywność. Rojliwość - rodziny wykazują rojliwość jedynie przy nieposzerzeniu gniazda w okresie obfitych pożytków wtedy bardzo szybko odbudowują węzę i nie sprawiają kłopotów. Zimotrwałość - zimują bardzo dobrze. Do zimowli nie wymagają dodatkowego ocieplenia. Dobrze znoszą długie zimowle. Inne cechy - pszczoły zbierają duże ilości pyłku. Rodziny tej linii bardzo dobrze nadają się do tworzenia z nich odkładów.

Linia CNT Rozwój - wczesny , ale matki zaczynają czerwić intensywniej pod koniec kwitnienia wierzby. Czerwienie matek słabnie w okresie późnego lata. Miodność -bardzo dobrze wykorzystują wszystkie pożytki nektarowe , nawet te najmniejsze , gorsze wyniki uzyskują na pożytkach spadziowych. Łagodność -to cecha ,która wyróżnia tą linię pszczół. Pszczoły wykazują się wysoką łagodnością w okresie całego sezonu w każdych warunkach pogodowych. Przy pszczołach można pracować praktycznie bez "dymu". Rojliwość - prawie nie wykazują cechy rojliwości. W nastrój rojowy wchodzą bardzo rzadko. Matki doskonale dostosowują czerwienie do obfitości pożytków i wielkości gniazda. Zimotrwałość -dobrze zimują rodziny po odpowiednim ścieśnieniu gniazda. Źle znoszą długie zimowle bez możliwości oblotu pszczół. Inne cechy -Pszczoły są krótkowieczne ale bardzo pracowite. Charakteryzuje je duże wyrównanie morfologiczne. Wysoka miodność przy ograniczonej plenności.

Linia Kujawska car kd. Linia ta wywodzi się od trzech linii pszczół kraińskich sprowadzonych do Polski: jednej z Niemiec i dwóch z Austrii. Matki tych linii były materiałem wyjściowym do wyprowadzenia mieszkańców trzeciego stopnia. Pszczoły budujące silne rodziny nadają się raczej do intensywnej gospodarki pasiecznej w ulach sytemu wielokorpusowego. Rozwój pszczół w okresie przygotowawczym do zimowli (15 lipca - 25 sierpnia) dobry - średnio 8-10 plastrów czerwiu. Rodziny bardzo silne wchodzą w stan zimowli. Cechą bardzo ważną podczas zimowli, szczególnie przy łagodnych warunkach atmosferycznych jest brak czerwiu w rodzinach od października do początku marca. Zimowla w rodzinach linii kujawskiej przebiega spokojnie - kłąb zimowy zajmuje średnio 7-8 uliczek między ramkami. Osyp zimowy pszczół jest niewielki, do 20 dkg martwych pszczół. U pszczół występuje cecha smaooczyszczania gniazda już od pierwszego oblotu przez cały sezon. Matki rozpoczynają czerwienie zawsze po pojawieniu się pierwszego pyłku. Wiosenny rozwój pszczół bardzo dobry, cecha ta jest warunkowana dużą plennością matek i specyficznych warunków na przedwiośniu. Ziemia Kujawsko-Dobrzyńska obfituje we wczesne pożytki szczególnie wierzbowe. Pojawienie się czerwiu w rodzinach w momencie przynoszenia do ula pierwszego pyłku nie powduje niepotrzebnego osłabienia rodzin pszczelich. Wiosną brak objawów biegunki. Dynamika rozwoju wiosennego dobra i bardzo dobra podczas pierwszego pomiaru (okres kwitnienia jabłoni - 28.04-6.05.) ilości czerwiu i plastrów obsiadanych przez pszczoły wynosi średnio 6-7/8-9, natomiast po 21. dniach podczas drugiego pomiaru pszczoły zajmują średnio dwie kondygnacje, a więc obsiadają 20 plastrów, a czerwiu jest od 10 do 14 plastrów. Podczas występowania obfitego pożytku pszczoły odkładają cały nektar, nawet podczas kilkukilogramowych przybytków dziennych gniazdo nie jest zalewane. Cecha ta w naszych obserwacjach jest bardzo wyraźnie skorelowana z występowaniem nastroju rojowego, który jeśli wystąpi bardzo dobrze jest likwidowany przez dodanie węzy lub plastrów z suszem. Pszczoły odbudowują średnio 12-18 plastrów węzy w sezonie, nie poszerzanie gniazd węza może wyraźnie przyczynić się do pojawienia się nastroju rojowego. Wykorzystanie pożytków letnich bardzo dobre przy wyraźnie zauważalnym obniżeniu ilości składanych jaj przez matki. Rodziny z populacji kujawskiej bardzo dobrze i dobrze gromadą zapasy pierzgi oraz składają je w gnieździe, co przy dużej plenności matek ma szczególnie duże znaczenie w okresie przygotowawczym do zimowli i na przedwiośniu. Pszczoły propolisują umiarkowanie. Zachowanie pszczół podczas przeglądów łagodne, dobrze trzymają się plastrów. Praca przy tych rodzinach z umiarkowaną ilością dymu.

PSZCZOŁA KAUKASKA

Pszczoła ta pochodząca z wysokogórskich rejonów Kaukazu jest obecnie rozpowszechniona na całym świecie. Rasa kaukaska kształtowała się w dolinach i na zboczach górskich.
Pszczoły charakteryzują się szarą barwą ze srebrzystym odcieniem, pokryte krótkimi włoskami. Należą do najmniejszych pszczół europejskich lecz posiadają najdłuższy języczek 6,7-7,3 mm. Są bardzo łagodne, podczas przeglądów dobrze trzymają się plastrów. Posiadają one zdolność szybkiego wyszukiwania nowych pożytków, zaś do pracy wylatują w temperaturach niższych niż u innych ras. W drodze powrotnej do ula nie wykonują zalotów i nie siadają na mostku, lecz bezpośrednio wchodzą przez wylotek do ula. Pszczoły te wykazują dużą skłonność do rabunków, ale własnego gniazda bronią bardzo energicznie. Charakteryzują się również intensywnym wydzielaniem wosku, z tym że wybudowane przez nie plastry są nierówne i często połączone ze sobą. Wyjątkowo mocno kitują gniazdo i wylot, który przed zimą może być nawet zabudowany z pozostawionymi jedynie niewielkimi otworami. Cechuje je również gromadzenie dużych ilości pierzgi. Miód najchętniej składają w części gniazdowej co powoduje w okresach intensywniejszych wziątków duże ograniczenie w wychowie czerwiu. Do nadstawek przechodzą bardzo niechętnie. Komórki z miodem poszywają na "mokro". W okresie zimy utrzymują w gnieździe stosunkowo niskie stężenie CO2 , dlatego są w tym okresie bardziej aktywne niż pszczoły innych ras. Przyczynia się to do niezbyt dobrej zimowli tych rodzin w rejonach chłodniejszych. W zapasach zimowych nie tolerują domieszki spadzi. Rasę tą charakteryzuje podatność na nosemozę i kiślicę. Wiosenny rozwój rozpoczynają stosunkowo późno i rozwijają się powoli. Źle również znoszą wiosenne nawroty chłodów. Płodność matek nawet przy optymalnych warunkach nie jest wysoka i waha się od 1000 do 1500 jaj. Są mało rojliwe, mają natomiast dużą skłonność do cichej wymiany matek. Pszczelarz nie ma problemu by wyprowadzić je z nastroju rojowego. Na wykorzystanie przez nie nawet wyjątkowo słabych pożytków wpływają:

  • ograniczenie wychowu czerwiu przy dobrym pożytku
  • łatwe wyszukiwanie nowych źródeł pożytku
  • duża pracowitość nawet przy gorszych warunkach atmosferycznych
Wyraźnie przewyższają one inne rasy pszczół w wykorzystywaniu późnych pożytków nektarowych, zaś spadź wykorzystują mniej chętnie. Charakteryzuje je szczególnie duży wziątek z koniczyny czerwonej.
Należą do pszczół wymagających stosunkowo małej ingerencji pszczelarza ze względu na słaby rozwój, małą rojliwość i łatwość wychodzenia z nastroju rojowego. Polecane są dla początkujących pszczelarzy i pasiek stacjonarnych. Pszczoła kaukaska - rozpowszechniona na całym świecie, popularna w Polsce, bardzo wydajna w sezonie letnim, gorzej zimuje w naszych warunkach. W polskim pszczelarstwie dobre są krzyżówki pszczół, kaukaskich z krajowymi trutniami -występuje zjawisko heterozji tj. wzmożone cechy produkcyjności szczególnie w okresie pożytków jesiennych i letnich.

kaukaska linii KBrz Tworzy rodziny silne. Ze względu na małą dynamikę rozwoju wiosennego polecana jest do krzyżowania międzyrasowego z pszczołą kraińską lub norweską, zwłaszcza jako strona ojcowska. Bardzo dobrze wykorzystuje pożytki późne.

kaukaska linii Woźnica Łagodna, dobrze trzyma się plastrów, silnie kituje gniazdo, miód sklepi na mokro, bardzo miodna, do wykorzystania na pożytki zarówno słabe jak i intensywne. Dobrze wykorzystuje pożytek ze spadzi i wrzosu. Doskonała do krzyżówek z pszczołą kraińską. Tworzy rodziny niezbyt duże. Rodziny czystorasowe silnie ograniczają matkę w czerwieniu i często nie osiągają odpowiedniej siły do produkcji miodu towarowego. Nie wymaga zbyt częstych przeglądów, polecana dla pszczelarzy początkujących.

kaukaska linii PwK wykorzystuje pożytki o różnym stopniu nasilenia (od słabych do obfitych). Generalnie linia ta jest pracowita, łagodna, nierojliwa. Na uwagę zasługuje fakt, że linia ta w krzyżówce z Car R, Car S osiąga "siłę" na pożytki wczesne, np.: na mniszek i rzepak. Pszczoły niechętnie przechodzą do nadstawek w korpusie głównym, ograniczają matkę w czerwieniu. Linia zalecana głównie w rejony południowej i centralnej Polski.

kaukaska linii W pszczoły o wybitnej miodności. Dużą produkcyjność uzyskuje w kojarzeniu z rasą kraińską. W czystej linii cechuje się zdolnością do ograniczenia matek w czerwieniu przy obfitych pożytkach. Pszczoły wybitnie łagodne, spokojnie przebywające na plastrach w czasie przeglądów. Silnie kitują gniazdo i wylot. Miód gromadzą głównie w części gniazdowej. Są mało rojliwe. Odznaczają się zdolnością wyszukiwania pożytków. Pszczoły małe ciemno ubarwione, bardzo pracowite, wybitnie miodne. W czystej rasie nie osiągają zbyt dużej siły. Wiosną rozwijają się dość wolno. W okresie występowania pożytków bardzo ograniczają matkę w czerwieniu. Miód sklepią na mokro. Pszczoły długowieczne. Wykorzystują bardzo dobrze pożytki zarówno intensywne jak i słabe. Wskaźnik produkcji miodu 138 %.

kaukaska linii "Puławska" Linia utworzona na bazie pszczół kaukaskiej populacji Krasna Polana importowanej do Polski w latach siedemdziesiątych. Szczególny udział w uszlachetnianiu miał import w 1987-1989 puli matek reprezentujących trzy hodowane tam linie pszczół: 6, 34 i 36. Ubarwienie jest niejednolite i odbiega od powszechnie opisywanego ubarwienia pszczół kaukaskich. Oprócz typowego dla tej rasy ubarwienia tzn. ciemnego oskórka i szarego owłosienia spotyka się także osobniki o owłosieniu płowy i brązowym. Linia cau P charakteryzuje się dobrą miodnością, szczególnie na pożytkach późniejszych. Nieźle również wykorzystuje pożytki wczesne. Miód składa w gnieździe, sklepiąc go na mokro. Do nadstawek przechodzi niechętnie. Jak na pszczoły kaukaskie charakteryzuje się dużą dynamiką rozwoju. Jest małorojna i łagodna, chociaż zdarzają się rodziny o zwiększonej złośliwości. Pszczoły dobrze trzymają się plastrów.

Linia KPW Rozwój - matki rozpoczynają czerwienie wiosenne wcześnie. Plenność matki mniejsza , która wyrównywana jest długowiecznością pszczół. Odznacza się wyjątkowo jak na pszczoły kaukaskie wczesnym rozwojem wiosennym. Miodność - Jest to populacja pszczół wyróżniająca się cechą miodności. Pszczoły wykorzystują bardzo dobrze wszystkie pożytki nektarowe a spadziowe najlepiej wykorzystywane są przez mieszańce międzyrasowe. Miód chętnie składają w nadstawce i na bocznych ramkach w gnieździe. Łagodność - zarówno materiał czystoliniowy jak i mieszańce charakteryzują się dużą łagodnością. Agresywniejsze stają się jedynie w dni deszczowe i pod wieczór. Rojliwość - objawy rojliwości nie występują nawet w silnych rodzinach. Okres bezpożytkowy nie powoduje wchodzenie w nastrój rojowy. Zimotrwałość - bardzo dobrze zimują rodziny silne i średniosilne , gorzej słabe. Ze względu na długowieczność pszczół dobrze znoszą długie zimy , zimne wiosny. Inne cechy - pszczoły miód sklepią na mokro i półmokro, dobrze trzymają się plastrów.

PSZCZOŁA ŚRODKOWOEUROPEJSKA

Pszczoła środkowoeuropejska - ma ona ubarwienie szaro brunatne, średniej wielkości. Wczesne pożytki wykorzystuje częściowo. Dużą sile rozwoju ma w maju i czerwcu. Rasa ta jest dość plastyczna, da się selekcjonować według życzeń hodowcy. Nadaje się do krzyżowania z innymi rasami, a zwłaszcza z kaukaską.

środkowoeuropejska linii Norweska Charakteryzuje się dobrą zimowlą, wczesnym rozwojem wiosennym i gromadzeniem dużej ilości pyłku. Średnio rojliwa, wymaga ograniczania czerwienia. Polecana na pożytki o nasileniu średnim i bardzo obfitym, także spadziowe. W krzyżówkach z pszczołą kraińską świetnie wykorzystuje pożytki bardzo obfite, natomiast z pszczołą kaukaską - pożytki średnie i słabe. Pochodzi z Norwegii z okolic Trondhaim. Charakteryzuje się dobrym przystosowaniem do trudnych warunków klimatycznych. Cechuje ją dynamiczny wiosenny rozwój. Dynamiczne czerwienie matek, umożliwia szybkie dochodzenie do siły produkcyjnej (3 korpusy na pożytek rzepakowy), nie wymaga wiosennych zabiegów pobudzających. Silna budowa ciała umożliwia pokonywanie niekorzystnych warunków pogodowych (wiatry, niskie temperatury deszcze). Odznacza się dużą pracowitością, oblotów roślin dokonuje od rana do zmierzchu, nawet w czasie przelotnych opadów i wietrznej pogody. Łatwo przenosi się z jednego pożytku na drugi oraz wyszukuje nowe źródła. Jest łagodna, o umiarkowanej skłonności do rójki, zbiera dużo pyłku, odporna na niskie temperatury oraz długie zimy. zużywa mało pokarmu w czasie zimowli, na zimę buduje silne rodziny. Wskaźnik produkcji miodu w naszych warunkach kształtuje się na poziomie 131 %.

środkowoeuropejska linii Kampinoska Linia objęta programem ochrony zasobów genetycznych pszczół środkowoeuropejskich, utrzymywana w systemie stada zachowawczego, selekcjonowana na typ rasowy. Dobrze zimuje, wiosną rozwija się intensywnie w momencie ustabilizowania się pogody, dostosowując do niej swój rozwój. Tworzy rodziny duże, ruchliwe, spływające z plastrów. Reaguje nastrojem rojowym na zbyt ciasne gniazdo i przerwy w pożytkach. Charakteryzuje się przeciętną łagodnością. Polecana do krzyżowania międzyrasowego, głównie jako strona ojcowska.

środkowoeuropejska linii Północna Linia objęta programem ochrony zasobów genetycznych pszczół. Pochodzi od miejscowych pszczół środkowoeuropejskich z terenu północnej Polski. Dostosowana do warunków klimatyczno - pożytkowych tego regionu. Dobra zimowla, dynamiczny rozwój wiosenny, dobrze wykorzystuje pożytki wczesne. Dobrze znosi długie i ostre zimy, nie niepokoi się przed oblotem. Odporna na choroby, długowieczna i żywotna. Doskonała do gospodarki wędrownej na pożytki ciągłe. Słabo gromadzi pyłek w końcu lata.

środkowoeuropejska linii Augustowska Linia objęta programem ochrony zasobów genetycznych pszczół. Naturalnie wyselekcjonowana. Doskonale przystosowana do trudnych warunków przyrodniczych (bardzo ubogie pożytki, długie i ostre zimy, niskie temperatury nocą w okresie wiosenno - letnim). Na zimę tworzy rodziny stosunkowo małe, zużywa mało pokarmu, dobrze zimuje. W momencie przypływu nektaru rozwija się wybuchowo. Przy dobrych pożytkach łatwo osiąga dużą siłę i na ciasne gniazdo reaguje trudnym do opanowania nastrojem rojowym. Odporna na choroby, nie rabuje, nie reaguje zwiększoną złośliwością na brak pożytku. Przy przeglądach spływa w dół plastra, tworząc spadające grona. Miododajnością nie ustępuje innym rasom. Polecana na pożytki średniowczesne (rzepaki) i wszystkie pozostałe oraz na tereny ubogie pożytkowo. Stanowi cenny materiał hodowlany czysty genetycznie, doskonały do krzyżowania międzyrasowego.

środkowoeuropejska linii M. Asta objęta jest Krajowym Programem Ochrony zasobów genetycznych. Utrzymywana w stadzie zachowawczym. Linia ta dobrze zimuje, ma dużą odporność na choroby, średni stopień łagodności, a rekordowe zbiory osiąga z rzepaku, gryki, spadzi. Utrwalona jest cecha cichej wymiany matek. Rzadko wchodzi w nastrój rojowy. Gromadzi dużo pyłku i dobrze odbudowuje węzę. Posiada wysokie zdolności krzyżownicze i dlatego stosowana jest w krzyżówkach jako strona ojcowska. Wskaźnik produkcji miodu dotyczy procentowego porównania matek hodowlanych z matkami będącymi w danej pasiece (dzikimi).

PSZCZOŁA WŁOSKA

Występuje na półwyspie Apenińskim. Północną granicę jej naturalnego zasięgu stanowią Alpy. Wśród pszczół europejskich zajmowała jeden z najmniejszych areałów bytowania, mimo to została spopularyzowana na wszystkich kontynentach. To właśnie największe pasieki przemysłowe Ameryki i Australii opierają się na pszczołach tej rasy. Pszczoła włoska posiada żółte ubarwienie. Jest to rasa o cechach morfologicznych podobnych do pszczół rasy kraińskiej (długość języczka 6,4-6,7; indeks kubitalny 40-45%). Pod względem rozmiarów należą do największych. Są bardzo łagodne i spokojne podczas przeglądów. Budują równe plastry i używają niewiele kitu, dzięki temu gniazda ich sprawiają wrażenie czystych. Wykazują dużą skłonność do błądzenia, z tego względu nie nadają się do gospodarki pawilonowej. Rasa ta jest podatna na rabunki, ale własne ule dobrze chronią przed obcymi pszczołami. Łatwo wyszukują nowe źródła pożytku. Zapasy miodu gromadzą poza gniazdem nie ograniczając nigdy czerwienia matki. Komórki z miodem sklepią na biało. Są odporne na kiślice, natomiast podatne na nosemozę. Rasa ukształtowana w warunkach ciepłego klimatu z łagodnymi zimami, przeniesiona w chłodniejsze rejony źle zimuje. Do zimowli nadają się tylko rodziny silne, które potrzebują dużo zapasów i wykorzystują je mało ekonomicznie. Źle znoszą nawroty chłodów wiosennych, ale przy ciepłej pogodzie i obecności pożytku rozwijają się bardzo intensywnie. Matki tej rasy są bardzo plenne (ich nieśność dochodzi do 3000 jaj), dlatego w optymalnych warunkach tworzą bardzo silne rodziny (do 10 kg). Mimo dużych możliwości rozwojowych są umiarkowanie rojliwe. Pszczoły tej rasy nie znajdują sobie równych w warunkach ciepłej pogody i obfitego pożytku. Przy pożytkach słabych każdą krople miodu wykorzystują na wychów czerwiu i w okresie przerw pożytkowych niezbędne staje się ich podkarmianie. Bardzo dobrze wykorzystują pożytki spadziowe i zbierają nektar z koniczyny czerwonej. Są rekordzistkami w produkcji miodu - 450 kg w Australii w ciągu roku. Pszczoła włoska (Apis mellifera ligustica) jest łagodna, nierojliwa, pracowita, dobrze trzyma się plastrów. Zimuje dość dobrze. Matki czerwią bardzo obficie. Rodziny utrzymują duża siłę. Nadają się szczególnie na tereny z obfitymi pożytkami. Spadź wykorzystują dobrze. Wadą tych pszczół jest skłonność do błądzenia, a szczególnie do rabunku. Charakteryzują się jasnocytrynowym zabarwieniem pierwszych pierścieni odwłoka. Pod względem cech biologicznych są zróżnicowane. Do Polski pierwszy raz sprowadził pszczoły włoskie ks. dr Jan Dierżoń w 1853 r. Po skrzyżowaniu z naszymi pszczołami, prawdopodobnie w wyniku heterozji, wydajność miodowa w jego pasiece bardzo wzrosła. Stąd znane jest jego powiedzenie: "Nie lubię miodnych lat". Nie lubił miodnych lat, bo wówczas wszyscy mieli miód, a w lata chude tylko on. Przed l wojną światową oraz w okresie międzywojennym była przez polskich pszczelarzy ceniona i powszechnie hodowana. Po II wojnie światowej została wyparta przez pszczołę kaukaską i kraińską. Po skrzyżowaniu z naszą pszczołą (kraińską) jeszcze przez wiele pokoleń uwidacznia się poprzez dominację jasnego zabarwienia odwłoka.

Pszczoła Buckfast została wyhodowana przez brata Adama - mnicha pochodzenia niemieckiego (Karla Kehrie) w opactwie Buckfast w Anglii. Prace hodowlane zostały rozpoczęte w pierwszej dekadzie dwudziestego wieku. Właśnie wówczas, ze względu na chorobę roztoczowa w całej Anglii, niemal doszczętnie wyginęła miejscowa pszczoła wrzosowa, będąca jedna z trzech podstawowych ekotypów pszczoły miodnej. Wtedy właśnie brat Adam zauważył, że chorobie skutecznie oparto się kilka rodzin będących krzyżówką pszczoły włoskiej z Piemontu i pszczoły miejscowej. To byty narodziny pszczoły Buckfast. Obserwacje tych pszczół wykazały, że mają one również inne pozytywne cechy. Przez następne dziesięciolecia pszczoła Buckfast była w fazie selekcji i krzyżowania z innymi pszczołami, w tym również z rasą kraińską, systematycznie doskonalono i utrwalono jej cechy. Odznacza się ona bardzo dobrym rozwojem, żywotnością, odpornością na choroby, pracowitością i małą rojliwością. Ubarwienie robotnic rozjaśnione jest żółtymi paskami na tergitach. Opinie polskich pszczelarzy o pszczole Buckfast są różne, często przeciwstawne.

Uwaga:

Nie jestem autorem powyższego tekstu. Informacje czerpałem z forum pszczelarskiego a te z kolei zapewne z czasopism pszczelarskich. Składam hołd tym którzy przyczynili się do napisania a wcześniej do obserwacji pszczół i podzielenia się nimi z pszczelarzami.